Legal Cases

Η Δ.48Θ8(4) των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας: συνένωση στην αγωγή και/ή περιορισμένη παρέμβαση.

Jul 08, 2022

Γενικά ο διάδικος σε δικαστική διαδικασία έχει εγγενές δικαίωμα να αιτηθεί την διαγραφή ή ακύρωση των διαδικασιών που τον επηρεάζουν σύμφωνα με τους κανόνες της πολιτικής δικονομίας.

(βλ. ECLI:CY:DOD:2020:12, Α.Θ. ν. Λ. Λ., Έφεση Αρ. 13/2017, 14/4/2020)

Το δικαίωμα αυτό δεν απολαμβάνεται από άτομο που δεν είναι παράγοντας της δίκης. Παραπομπή, κατ’ αναλογία, μπορεί να γίνει στη THEODOSIADOU AND OTHERS ν. REPUBLIC (1985) 3 CLR 178 ο λόγος της οποίας υιοθετήθηκε μεταξύ άλλων στην Preece ν. Εστία Ασφ. Εταιρεία (1990) 1 ΑΑΔ 695. Σ’ αυτή την περίπτωση, το ενδιαφερόμενο άτομο καλείται να δείξει ικανό λόγο ώστε το Δικαστήριο ασκώντας την ευχέρεια του να του επιτρέψει να μετάσχει στη δικαστική διαδικασία.

Ο Θεσμός 8(4) της Διαταγής 48 «Δ48Θ(8)4» των ΘΠΔ δίδει την ευχέρεια σ’ οποιαδήποτε επηρεαζόμενο πρόσωπο, περιλαμβανομένου και του τρίτου, ξένου ως προς την αγωγή, προσώπου, να καταχωρήσει αίτηση -με κλήση (βλ. Julia Hadjisoteriou (1986) 1 CLR 429 και Igor Zhigachov κα(2013) 1 Α.Α.Δ 133)- για τον παραμερισμό διατάγματος. Το κείμενο του θεσμού έχει ως εξής∙ «Any person (other than the applicant) affected by an order made ex parte may apply by summons to have it set aside or varied and the Court or Judge may set aside or vary such order on such terms as may seem just». Πάρα την απλή του διατύπωση η νομολογία είναι περιπλεγμένη όσον αφορά τη δικονομική συμπεριφορά που πρέπει να επιδείξει το άτομο που ζητά την ακύρωση ή τον παραμερισμό του εκδοθέντος διατάγματος. Στη Μινέρβα Ασφαλιστική Εταιρεία (Δημόσια) Λτδ ν. Μαρίας Λόντου (2012) 1 ΑΑΔ 738 λέγεται για τη συγκεκριμένη πρόνοια ότι «η νομολογία παρουσιάζει συγκρουόμενες θέσεις …». Ομοίως στο σύγγραμμα Διατάγματα των Ερωτοκρίτου και Αρτέμη, 2016, κεφ. 11, σελ. 356 γράφεται ότι η υπόψη πρόνοια «έχει προκαλέσει κάποια σύγχυση και συγκρουόμενη νομολογία».

Κρίνεται επάναγκες επομένως να παρατεθεί η σχετική νομολογία και δη πιο κάτω τυχγάνουν αναφοράς 34 αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Επαρχιακού Δικαστηρίου, κάποιες απ’αυτές άμεσα σχετιζόμενες και άλλες όχι τόσο, ώστε, ακολούθως, να παρατεθούν τα σχετικά σχόλια και η καταληκτική θέση ως προς τη δικονομική συμπεριφορά του προσώπου που επικαλείται τη Δ48Θ8(4), λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι το πρόσωπο αυτό τωόντι επηρεάζεται από το εκδοθέν διάταγμα.

Νομολογία

Στη HELI-AIR ν. DRESCHER (1988) 1 CLR 234 οι ενάγοντες αξίωναν δι’ αγωγής την επιστροφή ενός ελικοπτέρου στο όνομα τους το οποίο εβρίσκετο κατά τον κρίσιμο χρόνο στην κατοχή (possession) των εναγομένων. Οι ενάγοντες εξασφάλισαν με μονομερή αίτηση διάταγμα που απαγόρευε στους εναγόμενους να αποξενώσουν το ελικόπτερο. Το διάταγμα κατέστη με τη συγκατάθεση των εναγομένων απόλυτο. Οι εταιρείες Deutsche Bank AG και KG Heli-Air Hubschrauber GmbH & Co. χωρίς να είναι διάδικοι στην πιο πάνω αγωγή αιτήθηκαν, με κλήση, δυνάμει της Δ48Θ8(4), την ακύρωση ή τροποποίηση του ενδιάμεσου διατάγματος ή την αύξηση της ασφάλειας που είχε δοθεί από τους Ενάγοντες για την έκδοσή του. Το Ανώτατο Δικαστήριο συμφωνώντας επ’ αυτού με το πρωτόδικο Δικαστήριο νομολόγησε ότι η υπόψη δικονομική πρόνοια «does not in general give the right to a third person to apply by summons for the discharge or variation of an interim order issued in proceedings in which such a person is not a party. We do not accept the argument that a reference to <> covers a person in the circumstances of this case where no application to be joined as a party was made and where the very ownership and right of possession of the subject property were in issue and were sought to be determined by the Court in the course of determining an application for the discharge or variation of an interim order.».

Στην Αναφορικά με την εξ παρτε αίτηση της ΑΒP Holdings Ltd κ.α., Αίτηση αρ. 82/96, 24 Mαΐου, 1996 το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε διατάξει την επίδοση της αίτησης τροποποίησης σε μη διάδικο πρόσωπο, ως επίσης έδωσε την δυνατότητα σ’ αυτόν να ενστεί στην αίτηση. Οι αιτητές (στην αίτηση τροποποίησης) προσέφυγαν ενόψει των παραπάνω οδηγιών στην προνομιακή δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου αξιώνοντας τη λήψη άδειας για καταχώρηση αίτησης με κλήση για έκδοση εντάλματος λόγω, μεταξύ άλλων, υπέρβασης από το πρωτόδικο Δικαστήριο της δικαιοδοσίας του. Το Ανώτατο Δικαστήριο, διαχώρισε, λόγω του διαφορετικού πραγματικού πλαισίου, την HELI-AIR και αξιολογώντας τις πρόνοιες των ΘΘ 3 και 4 της Δ48 έκρινε ότι οι φράσεις «all persons affected» και «any person» που περιέχονται αντίστοιχα σ’ αυτούς, δε «σημαίνουν κατ' ανάγκη μόνο το διάδικο στην αγωγή. Άλλωστε δε θα υπήρχε δυσκολία, αν αυτή ήταν η πρόθεση των συντακτών του δικονομικού κανονισμού, να περιορίσουν την επίδοση και το δικαίωμα ακρόασης μόνο στους διαδίκους, χρησιμοποιώντας τη λέξη "party" (διάδικος).».

Στη Nicolaou Bros Tourist Enterprises Ltd (1999) 1 ΑΑΔ 201 είχε εκδοθεί διάταγμα μονομερώς το οποίο ορίστηκε επιστρεπτέο την 19/06/1998. Κάποιοι εκ των καθ’ ων η αίτηση και κάποια ενδιαφερόμενα μέρη καταχώρησαν ένσταση στην έκδοση του διατάγματος, ενώ οι υπόλοιποι απλώς επιφύλαξαν το δικαίωμα τους να καταχωρήσουν αίτηση για ακύρωση ή τροποποίηση του διατάγματος. Ακολούθως το πρωτόδικο Δικαστήριο ακύρωσε το διάταγμα για τους ενιστάμενους στην έκδοση του αλλά θεώρησε ορθό να το διατηρήσει ως προς τα άλλα πρόσωπα. Τα τελευταία επικαλέστηκαν την προνομιακή δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου εισηγούμενα ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματα τους που απέρρεαν από την αρχή της φυσικής δικαιοσύνης. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι είχαν ακουστεί στη πρωτόδικη διαδικασία και είχαν σε κάθε περίπτωση τη δυνατότητα να καταχωρήσουν αίτηση για ακύρωση ή τροποποίηση στο πρωτόδικο Δικαστήριο, και προχώρησε συνεπώς να απορρίψει την αίτηση. Λέχθηκε εν παρόδω ότι τα πιο πάνω άτομα εδύναντο «να αποταθούν στο δικαστήριο για ακύρωση του [διατάγματος] μετά την καταχώριση αίτησης για να συνενωθούν ως διάδικοι».

Στη Lion Insurance Agency Ltd ν. Τάγιας Κωνσταντίνου (2002) 1 ΑΑΔ 265 είχε καταχωρηθεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο αγωγή για αποζημιώσεις λόγω οδικής αμέλειας προκαλούσας τροχαίο ατύχημα. Η αγωγή δεν επιδόθηκε στον εναγόμενο και έτσι η εφεσίβλητη εξασφάλισε, κατόπιν ανανέωσης του κλητηρίου εντάλματος και σχετικής αίτησης, υποκατάσταση επίδοση της αγωγής στην εφεσείουσα ασφαλιστική εταιρεία δυνάμει του άρθρου 15Β του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ασφάλεια υπέρ τρίτου) Νόμου. Το Ανώτατο Δικαστήριο θεώρησε ότι η ασφαλιστική εταιρεία ως άμεσα επηρεαζόμενο πρόσωπο είχε την ευχέρεια να παρέμβει στην πρωτόδικη διαδικασία, καίτοι μη διάδικος σ’ αυτή, με αίτηση, δυνάμει της Δ.48θ8(4), με σκοπό τον παραμερισμό του εκδοθέντος διατάγματος και διαχώρισε τις HELI-AIR και Murfin v. Ashbridge & Martin [1941] 1 All E.R. 231, την πρώτη λόγω του διαφορετικού πραγματικού υποβάθρου της, τη δεύτερη λόγω του ότι ανήγετο στο έτος 1941 και στην Αγγλία δεν υφίσταται πρόνοια παρόμοια με τη Δ.48θ8(4). Εμφανώς ρόλο στην κρίση του διαδραμάτισε και η παραπάνω ημεδαπή νομοθεσία.

Στη Μινέρβα Ασφαλιστική Εταιρεία (Δημόσια) Λτδ ν. Μαρίας Λόντου (2012) 1 ΑΑΔ 738 το Ανώτατο Δικαστήριο διαχώρισε τη Lion Insurance Agency Ltd ενόψει του ότι οι ενώπιον του περιστάσεις δεν αφορούσαν υποκατάστατη επίδοση αγωγής σε ασφαλιστική εταιρεία λόγω της μη διαμονής του ασφαλισμένου (εναγόμενου) στη Δημοκρατία, αλλά αίτηση παραμερισμού απόφασης κατόπιν ερημοδικίας και συνεπώς η ασφαλιστική, ούσα μη διάδικος, όφειλε να εξασφαλίσει πρώτα την άδεια του Δικαστηρίου για να παρέμβει στην πρωτόδικη διαδικασία δυνάμει της Δ48θ8(4).

Στην Κουή Μηλίτσα Γ. ν. Μιχάλη Χριστοδούλου (2010) 1 ΑΑΔ 401 είχε εκδοθεί κατόπιν αίτησης του ενάγοντα διάταγμα υποκατάστατης επίδοσης της αγωγής στη μητέρα του εναγόμενου. Η μητέρα του εναγόμενου χωρίς να έχει καταστεί διάδικος στη διαδικασία ή να έχει λάβει σχετική άδεια του Δικαστηρίου αιτήθηκε δυνάμει της Δ48Θ8(4) τον παραμερισμό του υπόψη διατάγματος. Η αίτηση αυτή απορρίφθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο ένεκα του ότι η μητέρα του εναγόμενου δεν ήταν επηρεαζόμενο πρόσωπο αφού δεν είχε οποιοδήποτε σχέση με τα επίδικα θέματα, μήτε ενεργούσε εκ μέρους του εναγόμενου, και συνεπώς όφειλε, καίτοι παρέλειψε, να είχε λάβει την προηγούμενη άδεια του Δικαστηρίου. Ακολούθως καταχωρήθηκε κατ’ αυτής της απόφασης έφεση με την οποία το Ανώτατο Δικαστήριο επανέλαβε όσα νομολογήθηκαν στη HELI-AIR και επικύρωσε την πρωτοδίκη απόφαση.

Στη Brainpedia Holdings Ltd (2010) 1 ΑΑΔ 1713 η εταιρεία Brainpedia Holdings Ltd καταχώρησε αίτηση για λήψη άδειας για καταχώρηση αίτησης με κλήση για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων τύπου certiorari και prohibition ενόψει του ότι κατονομαζόταν σε διάταγμα (το οποίο της επιδόθηκε και γι’ αυτό έλαβε γνώση του) που έκδωσε το πρωτόδικο Δικαστήριο χωρίς προηγουμένως να ακουστεί στη διαδικασία έκδοσής του. Ερωτηθείς ο συνήγορος της αιτήτριας ανέφερε ότι ένεκα του ότι η αιτήτρια δεν ήταν διάδικος στη πρωτόδικη διαδικασία δεν εδύνατο να αιτηθεί την ακύρωση του υπόψη διατάγματος βάσει της Δ48θ8(4), παραπέμποντας στην Κουή. Το Ανώτατο Δικαστήριο δεν έδωσε την αιτούμενη άδεια και ανέφερε∙ «Η αιτήτρια, στην οποία έχει επιδοθεί το Προσωρινό Διάταγμα, δε στερείται θεραπείας, εκ του γεγονότος ότι δεν είναι διάδικος. Από τη στιγμή που έλαβε γνώση και θεωρεί ότι από το Προσωρινό Διάταγμα επηρεάζονται τα συμφέροντα της, έχει τη δυνατότητα να παρέμβει στη διαδικασία, είτε εμφανιζόμενη κατά την ημερομηνία που αυτό ορίστηκε επιστρεπτέο ή κατά άλλο τρόπο και να θέσει ενώπιον του Δικαστηρίου, στο οποίο εκκρεμεί το όλο θέμα, όλα όσα θεωρεί ότι έχουν σχέση με την υπόθεσή της και προωθεί με την παρούσα. Θεωρώ ότι όλα όσα ισχυρίζεται σε σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μετοχών που απαγορεύθηκε στον εναγόμενο 4 να αποξενώσει, μπορεί και πρέπει να κριθούν στα πλαίσια της διαδικασίας της αγωγής/προσωρινού διατάγματος. Τα αποφασισθέντα στη Μηλίτσα Γ. Κουή v. Μιχάλη Χριστοδούλου (πιο πάνω), δεν καταργούν τη δυνατότητα παρέμβασης στη διαδικασία. Απλά, για την υποβολή αίτησης παραμερισμού διατάγματος που εκδόθηκε μονομερώς, τίθεται ως προϋπόθεση η προηγούμενη υποβολή αίτησης συνένωσης του προσώπου που ισχυρίζεται ότι επηρεάζονται τα συμφέροντά του.».

Στην ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ ν. ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΑΡΙΔΗ, Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 50/2010, 11 Μαΐου 2011 το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι αφ’ ης στιγμής η εταιρεία Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ δεν ήταν διάδικος στην πρωτόδικη διαδικασία και δεν έλαβε την προηγούμενη άδεια του Δικαστηρίου για συμμετοχή της στην εν λόγω διαδικασία, έπρεπε να διερευνηθεί κατά προτεραιότητα, δοθέντων των ανωτέρω περιστατικών, κατά πόσο η αιτήτρια «είχε καν δικαίωμα να καταχωρήσει αίτηση για τροποποίηση».

Στην ECLI:CY:AD:2015:D110, ΑΦΟΡΑ ΑΙΤΗΣΗ MAXIM NOGΟTKOV, Πολιτική Αίτηση Αρ. 3/2015, 17/2/2015 το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε αίτηση με την οποία ο αιτητής επικαλείτο την προνομιακή του δικαιοδοσία διότι, λόγω της σύγκρουσης των γεγονότων της υπόθεσης, θεώρησε ορθότερο όπως επιληφθεί της διατήρησης της ισχύος του διατάγματος το Δικαστήριο που το εξέδωσε, έχον «πολύ πιο διευρυμένη εξουσία». Για ό,τι εδώ ενδιαφέρει το Ανώτατο Δικαστήριο επεσήμανε πως η HELI-AIR έχει επιβεβαιωθεί από μεταγενέστερη νομολογία, ήτοι τις Κούη και Votarco Ltd. v. Bitech Πολ. Έφ. 92/13, 20.1.2014. Στη Votarco Ltd v. Bitech το Ανώτατο Δικαστήριο υιοθετώντας τα όσα αναφέρθηκαν στην Κούη -o λόγος της οποίας βασίστηκε στη HELI-AIR- σημείωσε πως «οι αιτητές δεν νομιμοποιούνται με μόνη την ιδιότητα τους ως δικηγορικό γραφείο στο οποίο έγινε η επίδοση της έφεσης ή ως γραφείο επιδόσεως της εφεσίβλητης 2, να καταχωρίσουν την υπό κρίση αίτηση. Η αίτηση κρίνεται και μόνο γι΄ αυτό το λόγο ως απορριπτέα» και τούτο διότι οι αιτητές δεν ήταν διάδικοι στην πρωτόδικη διαδικασία και δεν μερίμνησαν να υποβάλουν αίτηση για να καταστούν διάδικοι σ’ αυτήν.

Πιο πρόσφατα το Ανώτατο Δικαστήριο πραγματεύτηκε εκτενώς το εδώ εξεταζόμενο στην ECLI:CY:AD:2016:D552, RICHARD HARAZIM, Πολιτική Αίτηση 140/2016, 15/12/2016. Σ’ αυτήν καταχωρήθηκε αίτηση για λήψη άδειας για καταχώρηση αίτησης με κλήση για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων, καθότι δε δόθηκε η ευκαιρία στην αιτήτρια να ακουστεί στην πρωτόδικη διαδικασία που απέληξε στην έκδοση ενδιάμεσου διατάγματος, το οποίο την επηρέαζε -ως ισχυρίστηκε. H αιτήτρια μερικώς επέρριψε ευθύνη και στο Επαρχιακό Δικαστήριο, ισχυριζόμενη ότι υπήρχε ενώπιον του υλικό που έπρεπε να το οδηγήσει στην προσεπίκληση της στη διαδικασία, προτού εκδοθεί το διάταγμα, για να προβάλει τους ισχυρισμούς της. Ο δε λόγος που η αιτήτρια προσέφυγε στην προνομιακή δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ήταν ότι δεν υφίσταντο εναλλακτικά, διαθέσιμα, ένδικα μέσα και ιδίως, ως η ίδια εισηγήθηκε, δεν εδύνατο να χρησιμοποιήσει το μηχανισμό της Δ48Θ8(4) αφού δεν αποτελούσε διάδικο μέρος στην αγωγή. Το Ανώτατο Δικαστήριο αναγνώρισε καταρχάς ότι ο προσδιορισμός των προσώπων που θα εναχθούν δεν αφορά το εκάστοτε Δικαστήριο και επαφίεται στην εκλογή του ενάγοντα. Έκρινε ακολούθως ότι η Δ48Θ8(4) έδιδε διέξοδο στην αιτήτρια και συνεπώς η αίτησή της, αφορώσα το κατάλοιπο εξουσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να εκδίδει προνομιακά εντάλματα, έπρεπε να απορριφθεί λόγω ύπαρξης διαθέσιμου εναλλακτικού ένδικου μέσου.

Αναφερόμενο στο λεκτικό της Δ.48Θ8(4), το Ανώτατο Δικαστήριο σημείωσε ότι∙ «Το «any person» σημαίνει, και παραπέμπει απλά και ευθέως σε τρίτο πρόσωπο έξω από τη διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου. Όταν το τρίτο πρόσωπο επηρεάζεται από εκδοθέν διάταγμα, τότε δύναται να αιτηθεί την ακύρωση ή τροποποίηση του. Η έτερη φράση σε παρένθεση, «other than the applicant», εννοεί άλλο από τον αιτητή που αρχικά υπέβαλε την αίτηση για την έκδοση του διατάγματος, ή, ακόμη και τον εναγόμενο, ο οποίος υπόκειται στο διάταγμα και αιτείται τη διαφοροποίηση του.», ότι∙ «Με την εμβέλεια που προσδίδει η φυσική, γραμματική έννοια της Δ.48(8)(4), το τρίτο επηρεαζόμενο πρόσωπο έχει την ευκαιρία να απευθυνθεί προς το Δικαστήριο, αιτούμενο αυτό που ευνοεί τη δική του κατάσταση πραγμάτων, περιορίζοντας, κατ΄ ελάχιστον, την επ΄ αυτού επίπτωση του διατάγματος. Κατά τα άλλα, το τρίτο πρόσωπο δεν ενδιαφέρεται για τη διαφορά που υπάρχει ενώπιον του Δικαστηρίου εξ αιτίας της οποίας ο ενάγων επιδίωξε την έκδοση του διατάγματος για να προστατεύσει τα δικά του συμφέροντα.», ότι∙ «Η αναγκαιότητα συνένωσης του τρίτου προσώπου ως προϋπόθεση για υποβολή αίτησης για ακύρωση ή διαφοροποίηση εκδοθέντος διατάγματος, μόνο περιπλοκή μπορεί να επιφέρει στη διαδικασία. Κατ΄ αρχάς, είναι πολύ περιορισμένες, αν όχι ελάχιστες, οι περιπτώσεις στις οποίες τρίτο πρόσωπο θα έχει τη νομική δυνατότητα να επιδιώξει την καθολική ακύρωση του διατάγματος, παρεμβαίνοντας έτσι σε μια διαφορά μεταξύ των καθαυτό διαδίκων, υπονοώντας ότι το συμφέρον του θα ήταν ως διαδίκου, οπότε και η συνένωση του θα ήταν, ενδεχομένως, αναγκαία.» και ότι∙ «Η προηγούμενη συνένωση του τρίτου προσώπου ως διαδίκου, κανένα σκοπό δεν εξυπηρετεί παρά μόνο τη διαιώνιση της διαφοράς, την επιμήκυνση της εκκρεμοδικίας και την περιπλοκή στη διαδικασία (ο ενάγων ή και ο εναγόμενος, πιθανότατα θα ενστούν στη συνένωση, τυχόν δε απόρριψη θα οδηγήσει σε έφεση), ενώ το μόνο που ενδιαφέρει το τρίτο πρόσωπο είναι η λειτουργία της δικής του επιχείρησης και πολύ λίγο ή καθόλου δεν επιθυμεί να εμπλακεί στη διαφορά των διαδίκων».

Όσον αφορά τη HELI-AIR σχολίασε ότι δε θέτει κάποιον «απόλυτο, αυστηρό, ή ανελαστικό κανόνα» και «δεν έδωσε κάποια ιδιαίτερη εξήγηση για τη μη εφαρμογή της Δ.48 θ.8(4), ενώ, αφετέρου, έθεσε το θέμα υπό μια γενικότητα και ταυτόχρονα φαίνεται να περιόρισε το ζήτημα της ανάγκης παρέμβασης από τρίτο διά συνένωσης του στην αγωγή, στο ότι εκεί η βάση της αγωγής ήταν η ιδιοκτησία του αντικειμένου που αφορούσε ευθέως και το ενδιάμεσο διάταγμα που δόθηκε.». Κατ’ αναλογία ανέφερε ότι η Κούη αφορούσε «πολύ ιδιάζοντα γεγονότα» και ότι «δεν έδωσε οποιαδήποτε ιδιαίτερη εξήγηση για τη μη εφαρμογή της Δ.48 θ.8(4) υιοθετώντας απλώς το σκεπτικό της Heli-Air, η οποία, όπως ήδη λέχθηκε, δεν προέβη σε κάποια ιδιαίτερη ανάλυση του θέματος.». Συνέχισε πως δεδομένων των όσων αναφέρθηκαν στην ΑΒ Holdings για τις Δ.48 ΘΘ 3 και 4 μπορούσε «να συναχθεί ότι και οι λέξεις «any person» στη Δ.48 θ.8(4), δεν περιορίζονται μόνο στους διαδίκους και ότι αν αυτή ήταν η πρόθεση του νομοθέτη θα χρησιμοποιούσε τη λέξη «party», ή, να επέβαλλε τη δικονομική αναγκαιότητα συνένωσης στην αγωγή οποιουδήποτε άλλου προσώπου που επηρεάζεται από διάταγμα.».

Στην ECLI:CY:AD:2020:A34, TH. PERICLEOUS ν. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ PISSOURI BEACH APARTMENTS, Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 175/2014, 29/1/2020 η εφεσίβλητη καταχώρησε αίτηση με την οποία ζητούσε την έκδοση διατάγματος πώλησης ακίνητης περιουσίας εγγεγραμμένης σύμφωνα με τα αρχεία του Κτηματολογίου στο όνομα του κ. Θ. Περικλέους. Η αίτηση επιδόθηκε κατόπιν άδειας του Δικαστηρίου στον αδελφό του πιο πάνω ιδιοκτήτη, ήτοι στον κο Π. Περικλέους, ο οποίος καταχώρησε ειδοποίηση ένστασης δια δικηγόρου για λογαριασμό του πρώτου. Το Ανώτατο Δικαστήριο, κατ’ αναλογία των όσων αποφασίσθηκαν στις HELI-AIR και Κούη, έκρινε ότι αν όντως ευσταθούσε ο ισχυρισμός του αιτητή ότι αυτός δεν ήταν ο κ. Θ. Περκλέους, ήταν δηλαδή τρίτο πρόσωπο προς την πρωτόδικη διαδικασία, όφειλε να εξασφαλίσει πρώτα την άδεια του Δικαστηρίου, για να δικαιούτο να εμφανιστεί και να προβάλει ένσταση επ’ αυτής.

Στην ECLI:CY:AD:2020:D75, ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ PJSC T PLUS, Πολιτική Αίτηση Αρ. 17/2020, 27/2/2020 καταχωρήθηκε μονομερής αίτηση για λήψη άδειας για καταχώρηση αίτησης με κλήση για έκδοση προνομιακού εντάλματος, λόγω των οδηγιών που έδωσε το Επαρχιακό Δικαστήριο, ήτοι να επιτρέψει σε πρόσωπο να ακουστεί στη διαδικασία, αν και μη διάδικο μέρος σ’ αυτήν και χωρίς να λάβει πρώτα σχετική άδεια προς τούτο. Το Ανώτατο Δικαστήριο θεώρησε ότι αυτό που προωθείτο ως υπέρβαση εξουσίας ήταν ουσιαστικά ισχυρισμός για νομικό σφάλμα το οποίο έπρεπε να αξιολογηθεί κατ’ έφεση και απέρριψε την αίτηση.

Στη Celestial Holdings Group Ltd ν. Eastfield Capital (Cyprus) Ltd κ.α., Αγ. Αρ. 866/12 , 3/9/2012 η αιτήτρια αξίωσε όπως προστεθεί ως εναγόμενη στην αγωγή ή λάβει μέρος στη διαδικασία με τέτοιους όρους που το Δικαστήριο ήθελε κρίνει κατάλληλους για να καταχωρήσει ένσταση στη διατήρηση της ισχύος του διατάγματος που είχε εκδοθεί ή αίτηση παραμερισμού αυτού. Εδώ με το υπόψη διάταγμα είχαν δεσμευτεί μετοχές ώστε να καταστεί δυνατή η εκτέλεση της απόφασης που ενδεχομένως να εκδοθεί εναντίον της εναγόμενης 1. Το ενδιαφέρον της αιτήτριας, ως η ίδια ανέφερε, δεν εκτεινόταν στην αξίωση της ενάγουσας εναντίον της εναγόμενης 1 αλλά περιορίζετο στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των προαναφερθέντων μετοχών. Το Δικαστήριο θεώρησε ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μετοχών έπρεπε υπό τις περιστάσεις να κριθεί στο πλαίσιο της αγωγής και συνεπώς δέχθηκε όπως η αιτήτρια καταστεί εναγόμενη και καταχωρήσει ένσταση ή αίτηση παραμερισμού κατά του διατάγματος.

Στη BELGIAN CORPORATE FINANCE ADVISORY BVBA κ.α. ν. LEAF TOBACCO A MICHAILIDES (Cyprus) PLC κ.α., Αρ. Γεν. Αίτησης: 302/2017, 27/3/2018 είχε καταχωρηθεί εναρκτήρια αίτηση προς υποβοήθηση ευρωπαϊκών διαδικασιών. Στο πλαίσιο αυτής καταχωρήθηκε μονομερής αίτηση δυνάμει της οποίας εκδόθηκε μονομερώς διάταγμα που απαγόρευε την αποξένωση συγκεκριμένης ακίνητης. Η εταιρεία Landshire Offices Ltd με αίτηση της αξίωσε την προσθήκη της ως εναγομένης και την παρέμβαση της για τον περιορισμένο σκοπό καταχώρησης ένστασης στη διατήρηση της ισχύος του εδοθέντος διατάγματος. Το Επαρχιακό Δικαστήριο θεώρησε ότι η αιτήτρια δεν απέδειξε ικανό συμφέρον έτσι ώστε να της επιτραπεί η παρέμβαση ως ζητούσε.

Στην AYRAT ISKHAKOV κ.α. ν. LEXBROOK LIMITED κ.α., Αρ. Αγωγής 964/2017, 28/3/2018 αξιώθηκε η περιορισμένη παρέμβαση των αιτητών ώστε να καταχωρήσουν αίτηση παραμερισμού του διατάγματος υποκατάστατης επίδοσης που είχε εκδοθεί. Το Επαρχιακό Δικαστήριο αναφερόμενο στις HELI-AIR και Κούη συμπέρανε πως «Τρίτα πρόσωπα, που δεν είναι δηλαδή διάδικοι, σε μια διαδικασία αλλά επηρεάζονται από διάταγμα που εκδόθηκε στο πλαίσιο αυτής για να υποβάλουν αίτηση παραμερισμού του διατάγματος πρέπει προηγουμένως να λάβουν άδεια για την παρέμβαση ή προσθήκη τους ως μέρη στη διαδικασία.».

Και, αφότου μνημόνευσε τη Brainpedia Holdings Ltd, σημείωσε πως «Το κριτήριο το οποίο λαμβάνεται υπόψη κατά την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου ως προς το κατά πόσο θα επιτρέψει την παρέμβαση στη διαδικασία από μη διάδικο είναι ο άμεσος επηρεασμός του παρεμβαίνοντα στην απόλαυση των νομίμων δικαιωμάτων του σε συνάρτηση με την αποτελεσματική εκδίκαση όλων των επιδίκων της διαδικασίας θεμάτων.». Ενόψει των ανωτέρω η υπό εξέταση αίτηση απορρίφθηκε καθότι οι αιτητές, οι οποίοι συνιστούσαν δικηγορική εταιρεία στην οποία έγινε υποκατάστατη επίδοση της αγωγής, δεν αποτελούσαν «άμεσα επηρεαζόμενο πρόσωπο στα ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν την υπόθεση. Εν ολίγοις δεν διαπιστώνεται οποιοσδήποτε επηρεασμός των οικονομικών ή οποιωνδήποτε άλλων συμφερόντων τους.».

Στην Elena Zakharova κ.α. ν. Providencia Holding Ltd ως Επίτροπος (Trustee) του εμπιστεύματος Τhe Spring Cyprus International Trust κ.α., Αγωγή Αρ. 3982/11, 20.9.2011 οι εναγόμενοι καταχώρησαν ενστάσεις σε αίτηση για προσωρινό διάταγμα αγνοώντας τις προηγούμενες οδηγίες του Επαρχιακού Δικαστηρίου με τις οποίες η αίτηση παρέμενε για να ακουστεί η θέση των μερών «καθ' όσον αφορά την ορθή διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί κατά πόσο θα πρέπει να καταστούν απόλυτα τα εκδοθέντα διατάγματα κλπ.». Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ενστάσεις έπρεπε να αγνοηθούν και ότι άμα οι ενδιαφερόμενοι ήθελαν να λάβουν κάποιο δικονομικό διάβημα πριν την ημερομηνία που είχε οριστεί η αίτηση όφειλαν να πράξουν σύμφωνα με τη Δ48Θ8(4).

Στη LANURIA LIMITED ν. UTTERLAN LIMITED κ.α., Αρ. Αγωγής: 2176/16, 7/6/2017 η αιτήτρια καταχώρησε αίτηση με κλήση ζητώντας την έκδοση διατάγματος του Δικαστηρίου με το οποίο να της δίδεται η άδεια να αιτηθεί την ακύρωση, τροποποίηση ή αναθεώρηση του διατάγματος Chabra που είχε εκδοθεί, στο βαθμό που αυτό επηρέαζε την ίδια και/ή τα περιουσιακά της στοιχεία και/ή τα δικαιώματα της, ή να της επιτραπεί να καταστεί διάδικος για τον ανωτέρω σκοπό.

Το Επαρχιακό Δικαστήριο αφότου πραγματεύθηκε ημεδαπή και αλλοδαπή νομολογία σημείωσε «Στο στάδιο αυτό το Δικαστήριο δεν θα εξετάσει την ουσία των ισχυρισμών της κάθε πλευράς ούτε και θα επιλύσει θέματα που αφορούν την ουσία της διαφοράς, εξάλλου το αίτημα αφορά παρέμβαση της αιτήτριας μόνο για τους σκοπούς του ενδιάμεσου διατάγματος. Αυτό που το Δικαστήριο θα εξετάσει είναι κατά πόσο επηρεάζονται τα νομικά και οικονομικά συμφέροντα της αιτήτριας και κρίνω ότι με το διάταγμα του Δικαστηρίου ημερομηνίας 18.10.16 επηρεάζονται τα δικαιώματα της αιτήτριας αφού εμποδίζεται να διαθέσει ή επιβαρύνει περιουσιακά στοιχεία που είναι στο όνομα της. Κρίνω ότι η προσθήκη της αιτήτριας ως αναγκαίου διάδικου στο πλαίσιο του ενδιάμεσου διατάγματος δεν θα εκτροχιάσει τη διαδικασία και δεν θα επηρεάσει τα δικαιώματα της καθ' ης η αίτηση η οποία έχει ήδη εξασφαλίσει το διάταγμα και έχει γίνει απόλυτο. Αντίθετα η παρέμβαση θα επιλύσει ένα ουσιαστικό θέμα που προβάλλει η αιτήτρια, ότι δηλαδή τα περιουσιακά στοιχεία που είναι εγγεγραμμένα στο όνομα της δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον εναγόμενο 2 προς εξόφληση οποιασδήποτε οφειλής και το οποίο θα αποτελέσει την ουσία της αίτησης της για παραμερισμό του διατάγματος» και κατέληξε να αποδεχθεί την περιορισμένη παρέμβαση της αιτήτριας για σκοπούς του παραμερισμού ή τροποποίησης του ενδιάμεσου διατάγματος. Ακολούθως στη LANURIA LIMITED ν. UTTERLAN LIMITED κ.α., Αρ. Αγωγής: 2176/16, 17/4/2018 το Δικαστήριο με άλλη σύνθεση εξέτασε την αίτηση παραμερισμού που είχε δώσει άδεια όπως καταχωρηθεί, καίτοι κατέληξε ότι η αίτηση έπρεπε να απορριφθεί. Ότι όμως ενδιαφέρει είναι η παραπομπή του Επαρχιακού Δικαστηρίου στην Richard Harazim και την αποδοχή των όσων το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε. H Richard Harazim υιοθετείται και στις Alpha Bank Cyprus Ltd ν. Έλληνας κ.α., Αρ. Αγωγής: 5749/12, 5/3/2019 και ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ TRICOR LIMITED (HE 9769), ΑΙΤΗΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ (petition) με Αρ.: 310/13, 7/7/2020.

Στη Gerd Jakob ν. Ivan Ivanovich Mazur, Αρ. Αγωγής 588/14, 6/3/2015 εκδόθηκαν διατάγματα, δραστικότητα ως χαρακτηρίστηκαν από το Δικαστήριο, με τα οποία παγοποιήθηκαν περιουσιακά στοιχεία ευρισκόμενα μεταξύ άλλων χωρών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι αιτητές με αίτηση που καταχώρησαν ζητούσαν να παρέμβουν στη διαδικασία για να αναθεωρήσουν ή ακυρώσουν το διάταγμα στο βαθμό που επηρεάζονταν τα συμφέροντά τους. Αναγνώρισαν δια του συνηγόρου τους πως δεν υφίσταται αγώγιμο δικαίωμα εναντίον τους και συνεπώς η συνένωση τους στην αγωγή ως εναγομένων θα περιέπλεκε τη διαδικασία, αλλά επιθυμούσαν ένεκα του επηρεασμού τους από το διάταγμα να παρέμβουν για περιορισμένο σκοπό και να προστατέψουν τα συμφέροντα τους. Ο συνήγορος του καθ’ου η αίτηση αντέτεινε πως από την στιγμή που, ως και οι ίδιοι αιτητές αναγνωρίζουν, δεν επιθυμούν να συνενωθούν στην αγωγή ως εναγόμενοι, η υπό εξέταση αίτηση έπρεπε να απορριφθεί διότι σύμφωνα με τη νομολογία πρόσωπο που επιθυμεί να ακυρώσει εκδοθέν διάταγμα πρέπει πρώτα να καταστεί διάδικος. Το Επαρχιακό Δικαστήριο διήλθε της νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ανέφερε πως «Εφόσον με το προσωρινό διάταγμα είναι δυνατό να επηρεάζονται άμεσα τα περιουσιακά συμφέροντα των αιτητών και να εμποδίζονται να απολαμβάνουν το νόμιμα δικαιώματα που έλκουν από την περιουσία τους, θα ήταν άδικο να μην τους επιτραπεί να παρέμβουν στη διαδικασία που αφορά το προσωρινό διάταγμα. Είναι δίκαιο όπως τους επιτραπεί να προστεθούν ως διάδικοι, για τον περιορισμένο σκοπό που ζητούν με την αίτηση τους, δηλαδή για τους σκοπούς του προσωρινού διατάγματος και μόνο.», ακολουθώντας την προσέγγιση στις Chivas Holdings (IP) Ltd και Νικόλας Κουμενίδης.

Στη ΧΧΧΧΧΧΧΧ ν. Παύλου (Paul) Κυθρεώτη, Αρ. Αγωγής: 5853/2010, 2.6.2011 η JSC BTA Bank αιτήθηκε, μεταξύ άλλων, όπως καταστεί εναγόμενη 2 στην αγωγή και/ή άδεια για την περιορισμένη παρέμβαση της ώστε να αιτηθεί τον παραμερισμό του προσωρινού διατάγματος που είχε εκδοθεί ή ενστεί στην συνέχισή του. Το Επαρχιακό Δικαστήριο έκρινε ότι υπό τις περιστάσεις ο επηρεασμός της αιτήτριας ήταν «σχεδόν αυτονόητος». Εξέτασε τις αποφάσεις Chivas Holdings (IP) Limited και Νικόλας Κουμενίδης τις οποίες θεώρησε ως διέξοδο στην ανεπιθύμητη περίπτωση που ο ενάγων εντέλλεται να καταστήσει εναγόμενο κάποιον που δεν συμπεριέλαβε ως τέτοιον κατά την καταχώρηση της αγωγής του και άρα να καλείται να δημιουργήσει αγώγιμο δικαίωμα εναντίον του. Το Δικαστήριο θεώρησε όμως πως «Από τη στιγμή … που και τα τελικά ζητούμενα διατάγματα έχουν παρόμοιο λεκτικό με τα ενδιάμεσα δεν θα εξυπηρετηθεί σωστά η δικαιοσύνη να δοθεί άδεια στους Αιτητές να παρέμβουν μόνο στο Συντηρητικό Διάταγμα «ως εξαιρετική περίπτωση» και ως τέτοια επιτρεπτή» και διέταξε την πλήρη παρέμβαση της αιτήτριας στις ενώπιον του διαδικασίες.

Στη CHIVAS HOLDINGS (IP) LIMITED ν. Γενικού Εισαγγελέα κ.α., Αγ. Αρ. 10842/10, 31 Δεκεμβρίου 2010 ο ιδιοκτήτης των επίδικων εμπορευμάτων, μη διάδικος στην δικαστική διαδικασία, προέβη σε εμφάνιση δια δικηγόρου ενώπιον του Δικαστηρίου ζητώντας να καταχωρήσει ένσταση σε διατάγματα που είχαν εκδοθεί προηγουμένως από το Δικαστήριο μονομερώς. Ο κος Παρπαρίνος ΠΕΔ τότε αναφέρθηκε στη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Κούη, BRAINPEDIA, HELI-AIR, Lion Ins. Agency Ltd) και υιοθέτησε το εξής απόσπασμα∙ «Είναι πάγια νομολογία ότι δεν παρέχει δικαίωμα σε τρίτα πρόσωπα (μη διαδίκους) γενικά, υποβολής αίτησης διά κλήσεως με σκοπό την ακύρωση ή την τροποποίηση ενός παρεμπίπτοντος διατάγματος το οποίο εκδόθηκε σε διαδικασία στην οποία τα τρία πρόσωπα δεν είναι διάδικοι. Οι λέξεις "any person" (οποιοδήποτε πρόσωπο) στη Δ.48 θ.8(4) δεν καλύπτουν πρόσωπα για τα οποία δεν έχει καταχωρηθεί οποιαδήποτε αίτηση για συνένωση τους ως διάδικους, σε διαδικασία στην οποία τα επίδικα θέματα είναι ανοικτά», για να καταλήξει ότι «το θέμα όπως έχει αποφασιστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο και είναι δεσμευτικό για το παρόν Δικαστήριο δεν μπορεί να έχει άλλη έκβαση παρά να μην επιτραπεί στην Osilan Trading Ltd να λάβει μέρος.». Ενόψει αυτής της κατάληξης του Δικαστηρίου καταχωρήθηκε στις 05.01.2011 (βλ. CHIVAS HOLDINGS (IP) LIMITED ν. Γενικού Εισαγγελέα κ.α., Αγ. Αρ. 10842/10, 25 Ιανουαρίου 2011) αίτηση με την οποία η εταιρεία εξαιτείτο τη λήψη άδειας για την περιορισμένη παρέμβαση της με σκοπό την ακύρωση ή τροποποίηση του διατάγματος. Στην ένορκη δήλωση που συνόδευε την αίτηση αναφερόταν ως λόγος αιτιολογών την παρέμβαση «ότι δια οπισθογραφήσεως της φορτωτικής τεκμ.1 έχει καταστεί ιδιοκτήτης του φορτίου από οινοπνευματώδη ποτά που έχει εισαχθεί στην Κύπρο από την Ολλανδία και κατά συνέπεια είναι «επηρεαζόμενο πρόσωπο».». Το Δικαστήριο με την ίδια σύνθεση έχοντας σημειώσει ότι, ως ήταν παραδεκτό, η αιτήτρια ήταν η ιδιοκτήτρια των εμπορευμάτων που είχαν δεσμευτεί με το σχετικό ενδιάμεσο διάταγμα του Δικαστηρίου, αποτύπωσε την νομολογία που ερμήνευσε τη Δ48Θ8(4) και Δ9Θ10, για να καταλήξει ότι πράγματι η αιτήτρια επηρεαζόταν από το υπόψη διάταγμα και ως εκ των ανωτέρω έδωσε άδεια σ’ αυτήν να παρέμβει για τον περιορισμένο σκοπό που ζητούσε.

Στη ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΟΥΜΕΝΙΔΗΣ κ.α. ν. GERRARD CULBERT κ.α., Αρ. Αγωγής: 414/09, 28 Μαΐου, 2009 ο αιτητής, μη διάδικος στην αγωγή, αιτήθηκε, στη βάση της Δ48Θ8(4), όπως του επιτραπεί η παρέμβαση στη διαδικασία όσον αφορά τη συνέχιση του ή και την ακύρωση του εκδοθέντος διατάγματος. Ο αιτητής ομνύει πως είναι ο καλόπιστος αγοραστής του επίδικου ακινήτου που αφορά το ανωτέρω διάταγμα. Το αντεπιχείρημα για τη μη έγκριση της αίτησης ήταν πως ο αιτητής δεν εδύνατο να προωθεί την υπόψη αίτηση αφ’ης στιγμής δεν ήταν διάδικος, μήτε έλαβε οποιαδήποτε μέτρα για να καταστεί διάδικος, στην αγωγή. Το Επαρχιακό Δικαστήριο υιοθέτησε την ερμηνεία της Δ48Θ8(4) στην οποία προέβη το Δικαστήριο υπό του κου Κληρίδη, ΠΕΔ τότε, στη Solvochem France, Sarl, για να καταλήξει ότι δικαίωμα να χρησιμοποιεί τις πρόνοιες Δ48Θ8(4) έχει το πρόσωπο στο οποίο επιδόθηκε το διάταγμα και που επηρεάζεται άμεσα απ’ αυτό, ότι «Εάν ο συντάκτης των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας ήθελε να περιορίσει τη χρήση της πιο πάνω πρόνοιας σε διάδικους μόνο, θα μπορούσε να το αναφέρει ρητά.» ως και ότι άμα «Αιτητής πείσει το Δικαστήριο στο βαθμό που απαιτείται ότι είναι "επηρεαζόμενο πρόσωπο" (person affected) στην έννοια της Δ.48, θ.8(4), μπορεί με Αίτηση Διά Κλήσεως να ζητήσει την ακύρωση ή τροποποίηση εκδοθέντος Διατάγματος χωρίς να χρειάζεται η λήψη διαδικαστικών διαβημάτων πριν ή μετά για να καταστεί διάδικος.». Θα ήταν, ως υπέμνησε το Δικαστήριο, χρονοβόρο, αχρείαστο και ουδείς σκοπός θα εξυπηρετείτο αν πρόσωπο που δεν έχει συμφέρον στην αγωγή έπρεπε να καταστεί διάδικος σ’ αυτή για να αμφισβητήσει ένα ενδιάμεσο διάταγμα και, ακολούθως, να προβεί σε νέα διαδικαστική διαβήματα για να αφαιρεθεί από διάδικος.

Στη SOLVOCHEM FRANCE, SARL ν. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΡΑΚ, Αρ. Αίτησης: 1/06, 2 Φεβρουαρίου 2007 μία κυπριακή εταιρεία η οποία δεν ήταν μέρος στην κυρίως διαδικασία ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου καταχώρησε αίτηση παραμερισμού των διαταγμάτων που το Δικαστήριο είχε εκδώσει και τροποποιήσει με τη σύμφωνη γνώμη των διαδίκων. Ο κος Κληρίδης ΠΕΔ τότε επανέλαβε τη γενική αρχή που πηγάζει από τη HELI-AIR, ότι η Δ48Θ8(4) «δεν δίδει γενικά το δικαίωμα σε κάποιο τρίτο πρόσωπο να αποτείνεται δια κλήσεως για την ακύρωση ή τροποποίηση προσωρινού διατάγματος που εκδόθηκε σε αγωγή στην οποία αυτός δεν είναι διάδικος.», καίτοι αναγνώρισε ότι από το λεκτικό της υπό εξέταση πρόνοιας, για να δικαιούται να αιτηθεί τον παραμερισμό, ο αιτητής δε χρειάζεται να είναι διάδικος αλλά «το μόνο που θα πρέπει να καταδείξει ένας τρίτος στη διαδικασία είναι ότι επηρεάζεται από το διάταγμα. Ο συντάκτης του θεσμού δεν χρησιμοποιεί καν τους όρους «συμφέροντα», «δυσμενώς» κλπ έτσι ώστε να χρειάζεται η κατάδειξη δυσμενούς επηρεασμού προσωπικών συμφερόντων του αιτουμένου τον παραμερισμό.».

Στη LOUIS LOIZOU GENERAL CONSTRUCTION LTD ν. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΤΖΗ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΥΙΟΙ ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ, Αρ. Αγωγής 3017/13, 29/12/2015 τα ενδιαφερόμενα μέρη καταχώρησαν αίτηση με την οποία ζητούσαν την συνένωση τους στην αγωγή ως εναγομένων ή διάταγμα με το οποίο να τους δίδεται άδεια για καταχώρηση αίτησης παραμερισμού ή τροποποίησης του προσωρινού διατάγματος. Οι αιτητές αγόρασαν το επίδικο ακίνητο δυνάμει συμφωνίας εξοφλώντας πλήρως το τίμημα αγοράς του. Η συνήγορος τους ισχυρίστηκε πως αυτοί πρέπει να καταστούν διάδικοι ώστε να νομιμοποιούνται να αιτηθούν τον παραμερισμό ή την τροποποίηση του προσωρινού διατάγματος, σύμφωνα με τη νομολογία που ερμήνευσε τη Δ48Θ8(4). Αντίθετη η θέση των εναγόντων ο συνήγορος των οποίων διερωτήθηκε «ποια θα είναι η βάση της αγωγής εναντίον» των εναγομένων. Το Επαρχιακό Δικαστήριο αναφέρθηκε στη διατύπωση της υπόψη δικονομικής διάταξης για να σημειώσει ότι δεν απαιτείται κάποιος να είναι διάδικος στην αγωγή για να επικαλεστεί τις πρόνοιες της. Το μόνο που πρέπει να καταδείξει ένας τρίτος είναι ότι επηρεάζεται από το διάταγμα και «Ο συντάκτης του θεσμού δεν χρησιμοποιεί καν τους όρους «συμφέροντα», «δυσμενώς» κλπ έτσι ώστε να χρειάζεται η κατάδειξη δυσμενούς επηρεασμού προσωπικών συμφερόντων του αιτουμένου τον παραμερισμό.». Τούτων λεχθέντων κατέληξε ότι οι αιτητές συνιστούσαν επηρεαζόμενα πρόσωπα καθότι το προσωρινό διάταγμα απαγόρευε τη μεταβίβαση σ’ αυτούς του επίδικου ακινήτου το οποίο είχαν αγοράσει καταβάλλοντας το σχετικό τίμημα αγοράς και έπρεπε να τους δοθεί η ευκαιρία να επιχειρήσουν να θέσουν γεγονότα προς ακύρωση του διατάγματος. Το Δικαστήριο απέρριψε, επίσης, ενόψει των ανωτέρω, τη θέση των αιτητών ότι απαιτείτο η πρότερη συνένωση τους για να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις πρόνοιες της Δ48Θ8(4)∙ «ο αιτητής δεν χρειάζεται να είναι διάδικος για να μπορεί να αποταθεί για ακύρωση ενός διατάγματος».

Στην RCB BANK LTD ν. IGOR MIKCHAILOVICH BAKAY, Αρ. Αλλοδαπής Αίτησης: 6/16, 7/11/2016 το Επαρχιακό Δικαστήριο αναγνώρισε, θέση που υποστήριξε και καθ’ης η αίτηση, ότι η αιτήτρια δεν ήταν αναγκαίος διάδικος στην εναρκτήρια αίτηση και προσδιόρισε επομένως το επίδικο ερώτημα στο κατά πόσο αυτή μπορούσε να παρέμβει στη διαδικασία για το προσωρινό διάταγμα. Το απάντησε θετικά και δη ανέφερε πως «το Δικαστήριο σ' αυτό το στάδιο δεν υπεισέρχεται στην ουσία της υπόθεσης» και πως ήταν ορθό η αιτήτρια να ακουστεί στη διαδικασία διότι ως αυτή ισχυρίζετο, ένεκα της ιδιότητας της ως ενεχυροδανειστής των επίδικων μετοχών, επηρεαζόταν από την έκδοση του διατάγματος.

Στη ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Γ. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ & ΣΙΑ ΔΕΠΕ ν. SILISTEN TRADING LIMITED, Αρ. Αγωγής: 3968/2018, 23/12/2019 το Επαρχιακό Δικαστήριο πραγματεύτηκε εκτενώς την περίπτωση που εδώ εξετάζεται κάνοντας αναφορά, μεταξύ άλλων, στις Richard και Κουή. H αιτήτρια εταιρεία στη βάση των περιστατικών της υπόθεσης δεν είχε οποιοδήποτε ενδιαφέρον να καταστεί διάδικος στην αγωγή, μήτε επηρεαζόταν από τα αφορώντα την αγωγή κύρια ζητήματα. Γι’ αυτό άλλωστε το αίτημα της αιτήτριας ήταν να της δοθεί άδεια «περιορισμένης παρέμβασης», ως το διατύπωσε στην αίτησή της, «έτσι ώστε να επιχειρήσει μόνο να παραμερίσει την επίδοση που έγινε μέσω της στον εναγόμενο 6 δυνάμει του διατάγματος της 15/04/19 καθώς και το ίδιο το διάταγμα στο βαθμό που αυτό αφορά στην επίδοση στον εναγόμενο 6». Το Επαρχιακό Δικαστήριο αναγνώρισε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο στην απόφαση του στη Richard διαχώρισε την απόφαση που εκδόθηκε στην Κουή καθότι η δεύτερη αφορούσε ιδιάζοντα γεγονότα, «ήτοι σε αίτηση παραμερισμού διατάγματος υποκατάστατου επίδοσης από πρόσωπο το οποίο αν και κατονομάζετο στο διάταγμα για σκοπούς της επίδοσης στον εκεί εναγόμενο, δηλώθηκε ότι δεν αντιπροσώπευε τον εν λόγω εναγόμενο, ότι δεν είχε καμιά απολύτως σχέση με την αγωγή και κανένα απολύτως προσωπικό συμφέρον στην υπόθεση και ούτε επρόκειτο για διάταγμα εμπόδισης αποξένωσης ή άλλως πως μεταχείρισης των δικών του περιουσιακών στοιχείων». Περαιτέρω, λόγω της ταύτισης γεγονότων, θεώρησε ότι ο λόγος στην Κούη αποτελούσε δεσμευτικό προηγούμενο σε σχέση με τα ενώπιον του, υπό εξέταση, γεγονότα. Συνέχισε, όμως, ανεξάρτητα των ανωτέρω, και έκρινε ότι και από τις δύο αποφάσεις συνάγεται ότι το ουσιώδες στοιχείο που νομιμοποιεί το τρίτο -«ξένο»- πρόσωπο στην αγωγή να αιτηθεί τον παραμερισμό του διατάγματος που εκδόθηκε στο πλαίσιο αυτής ήταν ο επηρεασμός του∙ «για πρόσωπο τα συμφέροντα του οποίου επηρεάζονται άμεσα και σε τέτοιο «καίριο» βαθμό από το υπό κρίση διάταγμα ώστε να νομιμοποιείται να επιχειρήσει να διαφυλάξει τα εν λόγω δικαιώματα του με διαφοροποίηση ή ακύρωση του διατάγματος. Και οι δύο προσεγγίσεις δηλαδή έχουν ως κοινή συνισταμένη το ότι οι δικονομικές κινήσεις ενός «ξένου» τρίτου είναι πολύ περιορισμένες και προϋποθέτουν απόδειξη «άμεσου επηρεασμού συμφερόντων».». Υπαγάγοντας την νομική πτυχή στα επίδικα γεγονότα κατέληξε ότι η αιτήτρια δεν επηρεαζόταν από την έκδοση του διατάγματος και συνεπώς δεν νομιμοποιείτο να παρέμβει για την ακύρωση του διατάγματος.

Στη CORAL GROUP FINANCE LIMITED ν. VYACHESLAV ALEXEEVICH RUDNIKOV κ.α., Αρ. Αγωγής: 5038/14, 31/10/2017 οι αιτητές καταχώρησαν μονομερή αίτηση με την οποία αξιώνονταν διάφορα διατάγματα αναστολής και/ή ανάκλησης καθηκόντων συγκεκριμένου προσώπου. Ηγέρθηκε ως ένσταση ότι οι αιτητές δεν νομιμοποιούντο «να προωθούν την υπό εκδίκαση Αίτηση χωρίς προηγουμένως αυτοί να έχουν εξασφαλίσει διάταγμα με το οποίο να προστίθενται ως διάδικοι και ως Εναγόμενοι στην Αγωγή». Το Επαρχιακό Δικαστήριο με αναφορά στη Richard απέρριψε την ένσταση διότι θεώρησε ότι οι αιτητές ως Διευθυντής και Γραμματέας της εταιρείας αντίστοιχα επηρεάζοντο από το διάταγμα αντικατάστασης τους και συνεπώς νομιμοποιούντο να αιτούνται ως ανωτέρω «χωρίς να απαιτείται η συνένωσή τους στην Αγωγή».

Στην ΙΩΑΝΝΟΥ ν. ΦΥΛΑΚΤΟΥ, Αγωγή αρ. 2860/2020, 4/6/2021 η ενάγουσα με αγωγή της αξίωνε ποσό από τον εναγόμενο ως χρέος δυνάμει γραμματίου ή συναλλαγματικής και στο πλαίσιο της υπόψη αγωγής εξασφάλισε δυνάμει μονομερούς αίτησης και σχετικής, ικανής, μαρτυρίας, διατάγματα που απαγόρευαν την αποξένωση συγκεκριμένου ακινήτου του εναγόμενου μέχρι την εκδίκαση της αγωγής ή νεότερης διαταγής του Δικαστηρίου. Η αιτήτρια, μη διάδικος στην αγωγή, καταχώρησε αίτηση με την οποία αξίωνε την αναθεώρηση ή τροποποίηση των διαταγμάτων, ενόψει του ότι ήταν ενυπόθηκος δανειστής του εναγόμενου, η δε υποθήκη προς όφελος της ήταν επί του ακινήτου που αφορούν τα διατάγματα και αποτελεί «το πρώτο σε σειρά εμπράγματο βάρος». Το Επαρχιακό Δικαστήριο, με αναφορά στις HELI-AIR, Κούη, Brainpedia και ιδίως στη Harazim αναγνώρισε για τη Δ48Θ8(4) ότι δεν «αποκλείεται η εφαρμογή της και σε περίπτωση όπου ο αιτών δεν έχει μεν οποιονδήποτε συμφέρον να συνενωθεί ως διάδικος στην αγωγή, η οποία και εν προκειμένω αφορά σε χρέος μεταξύ δύο άλλων προσώπων, αλλά, και πάλι, επηρεάζεται από κάποιο διάταγμα που εκδόθηκε στο πλαίσιο της αγωγής χωρίς ειδοποίησή του, με το οποίο δεσμεύεται περιουσία που δεν είναι αντικείμενο της αγωγής και επί της οποίας αντλεί δικαιώματα.». Ως επίσης, σε κατοπινό σημείο στην απόφαση του, ότι «Η μόνη ουσιώδης προϋπόθεση της Δ.48,κ.8(4) ΚΠΔ είναι ο αιτών (τρίτος ή διάδικος) να αποδείξει ότι επηρεάζεται από το εκδοθέν διάταγμα, ότι είναι επηρεαζόμενο πρόσωπο (person affected by the order), ιδιότητα με την οποίαν αποκτά locus standi. Η παρέμβαση, όταν ο λόγος γίνεται για τη Δ.48,κ.8(4) ΚΠΔ, ασκείται μέσα από την ίδια τη χρήση της Δ.48,κ.8(4) ΚΠΔ, όχι με κάποιο ξεχωριστό δικονομικό διάβημα.».

Σχολιασμός

Έχοντας παραθέσει τις ανωτέρω αποφάσεις, προτού προχωρήσω στο σχολιασμό τους, λαμβάνονται υπόψη δύο τινά.

Το πρώτο και κατά την λογική του πράγματος, ότι ο λόγος μίας απόφασης βασίζεται στα γεγονότα της. Ο Earl of Halsbury L.C. αναγνώρισε στην απόφαση που έκδωσε στην Quinn v Leathern [1901] AC 495 του τότε House of Lords πως η γενική αρχή που πηγάζει από μία απόφαση πρέπει να αξιολογείται βάσει των ιδιαίτερων γεγονότων που την περιβάλουν. Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής∙ «every judgment must be read as applicable to the particular facts proved, or assumed to be proved, since the generality of the expressions which may be found there are not intended to be expositions of the whole law, but governed and qualified by the particular facts of the case in which such expressions are to be found». Το πιο πάνω απόσπασμα έγινε αποδεκτό από μεταγενέστερη νομολογία, αποδίδεται συντόμως με τη λατινική έκφραση verba accipienda sunt secundum subjectam materiam, έχει χαρακτηριστεί πλέον ως «famous dictum» (βλ. Henderson v Dorset Healthcare University NHS Foundation Trust [2016] EWHC 3275 (QB) (19 December 2016)) και ως «uttered words of caution» (βλ. Frozen Value Ltd v Heron Foods Ltd [2012] EWCA Civ 473 (24 April 2012)) και δέον να εφαρμόζεται στην ερμηνεία όλων των «judicial statements of principle» (βλ. Boyd v Thorn [2017] NSWCA 210 (23 August 2017) και Arinson Pty Limited v City of Canada Bay Council [2015] NSWCA 199 (16 July 2015)). Το Εφετείο άδραξε την ευκαιρία στην καναδική Canada (Attorney General) v. Nykorak, 35 WWR (ns) 110; 28 DLR (2d) 485 να σημειώσει ότι η σύγχυση των νομικών αρχών που καλείτο να εφαρμόσει οφειλόταν στην παραγνώριση των όσων είχε αναφέρει ο έντιμος Δικαστής στην Quinn∙ «The difficulty and confusion which seems to have arisen in the recent cases ... was caused, I must say with respect, by a failure to give effect to Lord Halsbury's very salutary proposition that "a case is only an authority for what it actually decides".». Ομοίως στη Halton Region Conservation Authority v. Ahmad et al., 2016 ONCJ 380 υιοθετούνται τα σχόλια του κου Justice Binnie από τα οποία έμφαση αξίζει να δοθεί για τα ενεστώτως αναλυόμενα στα εξής∙ «The notion that each phrase in a judgment of this Court should be treated as if enacted in a statute is not supported by the cases and is inconsistent with the basic fundamental principle that the common law develops by experience.».

Το δεύτερο αφορόν τη δομή του δικαιικού μας συστήματος, ότι οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου που εκδίδονται κατ’ ενάσκηση της πρωτοβάθμιας του δικαιοδοσίας αν και φέρουν πειστική αξία δεν είναι δεσμευτικές για το Επαρχιακό Δικαστήριο με την έννοα του stare decisis (βλ. Ρωσική Ομοσπονδία (Αρ. 1) (2012) 1 ΑΑΔ 20 και ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ, Πολιτική Εφεση Αρ. 370/11, 17 Ιανουαρίου 2012).

Mε τα ανωτέρω υπόψη αξίζει να σημειωθούν τα εξής. Στη HELI-AIR το Ανώτατο Δικαστήριο έθεσε μία γενική αρχή δικαίου, ότι πρόσωπο ξένο προς την αγωγή δε δύναται να αξιώνει τον παραμερισμό διατάγματος που εκδόθηκε στο πλαίσιο της αγωγής χωρίς πρώτα να καταστεί διάδικος σ’ αυτήν. Δεν εξετάστηκε, ως προκύπτει από την απόφαση, ο ενδεχόμενος επηρεασμός των μη διαδίκων από την ύπαρξη του διατάγματος. Εύρημα επηρεασμού, αν εξεταζόταν η πιθανότητα ύπαρξής του, ενδεχομένως να μετέβαλλε το περιεχόμενο της υπόψη απόφασης. Ακόμα και εάν κάποιος ισχυριστεί ότι ο επηρεασμός συνάγεται ή εξυπακούεται από τα όσα καταγράφονται στην απόφαση που εκδόθηκε, η περίπτωση έλκει την εφαρμογή του δόγματος sub silentio και έτσι δεν δεσμεύει επί του συγκεκριμένου το Ανώτατο Δικαστήριο και τα Επαρχιακά Δικαστήρια (βλ. κατ’ αναλογία τη μονογραφή του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης κου G. W. P ATON «DECISIONS PER INCURIAM», το σύγγραμμα Salmond "Jurisprudence" 12η έκδοση, (1966) σελ. 153 και επ. και τη νομολογία που αναφέρεται στη δημοσίευση μου με τίτλο «Ευρύτερη αναφορά σε δικαιοδοτικά ζητήματα, το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων και η υπόθεση Φυσεντζίδη»).

Επομένως η HELI-AIR δε συνιστά αυθεντία για το ότι μη διάδικος που επηρεάζεται από διάταγμα που εκδόθηκε σε αγωγή πρέπει πρώτα να καταστεί διάδικος για να αιτηθεί τον παραμερισμό του. Η απόφαση στη Ηeli-Air και η αρχή που θέτει δέον να περιορισθεί στα γεγονότα που την περιβάλλουν.

Οι αποφάσεις στις Κούη, Votarco Ltd και TH. PERICLEOUS, στις οποίες υιοθετήθηκε η HELI-AIR, εκδόθηκαν στη βάση των ιδιαίτερων γεγονότων που υπήρχαν. Όλες αφορούσαν δικονομικό διάβημα που λήφθηκε από πρόσωπο στο οποίο έγινε υποκατάστατη επίδοση έτσι ώστε να γνωστοποιηθεί στον εναγόμενο η έγερση δικαστικής διαδικασίας εναντίον του. Κατ’ ουδένα λόγο ο δεχόμενος την υποκατάστατη επίδοση απέδειξε ότι επηρεαζόταν από το εκδοθέν διάταγμα ή είχε άλλο ίδιον συμφέρον στην ακύρωση του διατάγματος. Επομένως ούτε αυτές οι υποθέσεις συνιστούν αυθεντίες για τη θέση ότι μη διάδικο πρόσωπο που επηρεάζεται από διάταγμα πρέπει πρώτα να καταστεί διάδικος για να αιτηθεί τον παραμερισμό του. Αντιθέτως, ο λόγος τους περιορίζεται στην ανάγκη όπως πρόσωπο που δεν επηρεάζεται από το διάταγμα, όπως κατά τη συνήθη περίπτωση ο δεχόμενος την υποκατάστατη επίδοση, καταστεί πρώτα μέρος στην αγωγή, για να αιτηθεί τον παραμερισμό του.

Αξίζει να μνημονευθεί και η RICHARD στην οποία θίγεται το αχρείαστο της συνένωσης ενός προσώπου στην αγωγή όταν το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι ο παραμερισμός του διατάγματος που τον επηρεάζει. Επιπρόσθετα, σ’αυτήν, ως είδαμε, υιοθετήθηκε για τη Δ48Θ8(4) η ερμηνεία που δόθηκε στην ABHoldings για την φράση «any person». Αν και η απόφαση στην RICHARD δεν είναι δεσμευτική με την έννοια του stare decisis καθότι εκδόθηκε κατ’ ενάσκηση της πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, φαίνεται να θέτει το ζητούμενο στην ορθή του διάσταση.

Στη Nicolaou Bros, μη δεσμευτική επίσης, αποφασίσθηκε ότι δεν υπήρξε παράβαση της φυσικής δικαιοσύνης ως διατείνοντο οι αιτητές και ό,τι άλλο ελέχθη ήταν εκ του περισσού. Εν παρόδω ήταν και οι αναφορές στις ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΑΡΙΔΗ και PJSCTPLUS, στην τελευταία μάλιστα το Ανώτατο Δικαστήριο ανέφερε ότι δεν προτίθετο να επεκταθεί στα όσα πηγάζουν από τη HELI-AIR. Ενώ τα όσα λέχθηκαν στη Lion Insurance Agency Ltd σχετίζονται με νόμο που ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο και που, ως περιέχων ουσιαστικό δίκαιο, έθετε την ασφαλιστική εταιρεία επηρεαζόμενο πρόσωπο. Κατ’ανάλογο τρόπο λόγω των γεγονότων της διαχωρίζεται και η Μινέρβα Ασφαλιστική Εταιρεία (Δημόσια) Λτδ. Όσον αφορά την απόφαση στην αίτηση του MAXIM NOGΟTKOV, αυτή δεν είναι δεσμευτική και έτσι κι αλλιώς δεν εξέτασε την εμβέλεια της Δ48Θ8(4).

Στρεφόμενος στις αποφάσεις που παρατέθηκαν πιο πάνω και που εξετάζουν αίτημα περιορισμένης παρέμβασης, με την έννοια ότι ο αιτητής δεν επιθυμεί για τους δικούς του λόγους, κυρίως λόγω του ότι δεν επηρεάζεται από την έκβαση της αγωγής, να καταστεί διάδικος στην αγωγή, αλλά αξιώνει την άδεια του Δικαστηρίου για να τοποθετηθεί σε σχέση με συγκεκριμένη διαδικασία ενταγμένη στην αγωγή, αξίζει να σημειωθεί πως όλες είναι πρώτου βαθμού και δεν εντοπίζεται αυθεντία του Ανωτάτου Δικαστηρίου επί του θέματος. Επίσης, από την ανάγνωση των αποφάσεων αυτών και από έρευνα σχετικά μ’αυτές δεν προκύπτει ότι το Δικαστήριο με προηγούμενη απόφαση του, ruling, ή οδηγίες προέτρεψε τον εκάστοτε αιτητή, μη διάδικο στην αγωγή, να καταχωρήσει αίτηση με την οποία να αξιώνει την περιορισμένη παρέμβαση του στη πρωτόδικη διαδικασία και έτσι, αναφύεται ως εύλογη η θέση πως η δικονομική αυτή προσέγγιση οφείλεται στην ερμηνεία της σχετικής -περιορισμένης- νομολογίας από τον εκάστοτε αιτητή.

Εξαίρεση αποτελεί μόνο η απόφαση στη Chivas που εκδόθηκε στις 31/12/2010. Σ’ αυτήν ο έντιμος Πρόεδρος θεώρησε, ως συνάγεται από την ανωτέρω παράθεσή της, πως δεσμευόταν από τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις HELI-AIR, Κούη, BRAINPEDIA και LionIns. AgencyLtd και συνεπώς έπρεπε να εφαρμόσει τα σ’ αυτές αποφασισθέντα στην ενώπιον του περίπτωση, με ακόλουθο να μην επιτρέψει στην αιτήτρια να ενστεί στο διάταγμα, χωρίς να έχει καταστεί πρώτα μέρος στη διαδικασία. Κατά την ταπεινή μου άποψη οι ειρημένες υποθέσεις δεν αποτελούσαν δεσμευτικό προηγούμενο έχοντας υπόψη τα γεγονότα της Chivas. Στην τελευταία η αιτήτρια εταιρεία ήταν επηρεαζόμενο πρόσωπο διότι ήταν η ιδιοκτήτης των εμπορευμάτων που υπόκειντο στο διάταγμα. Αυτό άλλωστε το αναγνώρισε και το Δικαστήριο δίδοντας της άδεια να παρέμβει με την απόφαση του ημ. 25/01/2011. Επομένως οι HELI-AIR, Κούη, LionInsurance διαχωρίζονται λόγω του πραγματικού πλαισίου τους, το οποίο παρατέθηκε σε πιο πάνω σημεία. Η BRAINPEDIA αποτελεί απόφαση -μη δεσμευτική με την έννοια του stare decisis- σε μονομερή αίτηση για λήψη άδειας για καταχώρηση αίτησης με κλήση για έκδοση προνομιακού εντάλματος και το Ανώτατο Δικαστήριο, ασκόν την προνομιακή του δικαιοδοσία, έκρινε ότι τα όσα ο τέθηκαν ενώπιον του ήταν ορθό να τεθούν ελλείψει εξαιρετικών περιστάσεων στο Επαρχιακό Δικαστήριο και ακολούθως στο Εφετείο χωρίς να ασχοληθεί εκτενώς με την ερμηνεία της Δ48Θ8(4). Μάλιστα, για του λόγου το αληθές, σημειώνεται ότι το Δικαστήριο εισηγήθηκε ότι η αιτήτρια είχε την ευχέρεια να θέσει τους ισχυρισμούς της εμφανιζόμενη κατά την ημερομηνία που ήταν ορισμένη η υπόθεση ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου ή με άλλον τρόπο και απλώς διαφώνησε με τη θέση της αιτήτριας ότι η μη ιδιότητα της ως διαδίκου στην αγωγή καταργούσε τη δυνατότητα αυτής να χρησιμοποιήσει τη Δ48Θ8(4), με παραπομπή στην Κούη. Ουδεμία άλλη αναφορά έγινε για την υποχρέωση της αιτήτριας ως επηρεαζόμενου προσώπου να πράξει με συγκεκριμένο τρόπο, όπως την ανάγκη να καταστεί διάδικος στην αγωγή ή να κάνει αίτημα για περιορισμένη παρέμβαση. Επομένως, δεν προκύπτει από την υφιστάμενη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι ο επηρεασθείς από διάταγμα που εκδόθηκε ερήμην του πρέπει πρώτα να αιτηθεί για λήψη άδειας για περιορισμένη παρέμβαση.

Επίσης, αν ο νομοθετής επιθυμούσε το πρόσωπο που επηρεάζεται από διάταγμα, αν και μη διάδικος στην αγωγή, να λάβει πρώτα άδεια παρέμβασης και ακολούθως να αιτηθεί τον παραμερισμό του διατάγματος, θα καθίδρυε ρητά τέτοια διαδικασία στο κείμενο των ΘΠΔ. Παράδειγμα αποτελεί η παράγωγη αγωγή. Αρχικά και βάσει της τότε κρατούσας πρακτικής, ο παράγωγα ενάγων δεν καλείτο να δείξει εκ πρώτης όψεως τη νομιμοποίηση του για την αυτή αγωγή, αντίθετα με το τι ισχύει τώρα (στην Αγγλία) και το τι θα ισχύσει στην Κύπρο (με τη θέση σε ισχύ των προτεινόμενων ΘΠΔ). Δηλαδή ο ίδιος ο νομοθέτης, έχοντας κατά τεκμήριο γνώση του τότε ισχύοντος δικαίου (βλ. Montclair v. Ramsdell, 107 U.S. 147 (1883) και NICOLAIDES ν. CHRYSOCHOU (1988) 1 CLR 687), καθίδρυσε -και στην περίπτωση της χώρας μας, θα καθιδρύσει- στάδιο λήψης άδειας από τον παράγωγα ενάγοντα και μόνο εφόσον τούτη εξασφαλιστεί, ο τελευταίος θα δύναται να συνεχίσει την αγωγή του. Η νομολογία του Επαρχιακού Δικαστηρίου, λοιπόν, δηλ. η απόφαση στη Chivas εκδοθείσα στις 31/12/2010, που συνυφαίνει στο κείμενο της Δ48Θ8(4) τη διαδικασία αίτησης περιορισμένης παρέμβασης (ακόμα και) στην περίπτωση που ο αιτητής επηρεάζεται από διάταγμα, ούτως ώστε αν αυτός λάβει την άδεια του Δικαστηρίου, να καταχωρήσει αίτηση για την ακύρωση του, ουσιαστικά συμπληρώνει τον νόμο έναντι του νομοθέτη, και τούτο ανεπίτρεπτα (βλ. κατ’αναλογία τη Δημοκρατία ν. Θαλασσινού (1991) 3 ΑΑΔ 203 και τη Βύρωνας Κώστας ν. Kυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 77 στην οποία ο Νικολαΐδης Δ ανέφερε «Το Δικαστήριο έχει εξουσία να ερμηνεύει τα νομοθετήματα και όχι να τα συμπληρώνει» και ο Νικολάου Δ αναγνώρισε την προσήλωση του Δικαστηρίου «στην ερμηνεία των συνταγματικών και νομοθετικών κειμένων … όχι της συμπλήρωσης των»).

Παρατηρούνται, τέλος, και αποφάσεις (βλ. μεταξύ άλλων τις ΦΥΛΑΚΤΟΥ και SOLVOCHEM FRANCE, SARL και κατ’ αναλογία τις CORAL GROUP FINANCE LIMITED και SILISTEN TRADING LIMITED) στις οποίες ο νομιμοποιητικός παράγοντας του επηρεασμού εξετάστηκε κατά την ακρόαση της αίτησης παραμερισμού χωρίς να προηγηθεί αίτηση για περιορισμένη παρέμβαση ή αίτηση για τη συνένωση του αιτητή στην αγωγή ως εναγομένου, προσέγγιση στην οποία συγκλίνω. Θεωρώ ότι στη βάση των προνοιών της Δ48Θ8(4) αυτή είναι ορθότερη εκ πάσης πλευράς προσέγγιση.

Κατάληξη

Καταρχάς ένα πρόσωπο που δεν επηρεάζεται από διάταγμα, και άρα η περίπτωση του εκφεύγει της Δ48Θ8(4), πρέπει να λάβει άδεια του Δικαστηρίου επί αποδείξει ικανού προς τούτο λόγου, εάν για δικούς του σκοπούς, επιθυμεί να εμπλακεί στην αγωγή ή σε διάβημα δικονομικά ενταγμένο σ’αυτήν.

Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι καθίσταται σαφές πως η συνένωση στην αγωγή ως εναγομένου ενός προσώπου που επηρεάζεται, έστω όχι δυσμενώς, από ένα διάταγμα που εκδόθηκε στο πλαίσιο της, δεν ενδείκνυται και σαφώς, δεν συνάγεται τέτοια γενική αρχή από τη νομολογία. Αυτό διότι η συνένωση του θα καθυστερούσε τη διαδικασία, θα πρόσθετε στα έξοδα της αγωγής και ακολούθως, το εν λόγω πρόσωπο θα καλείτο να λάβει διαβήματα για την απεμπλοκή του από την κύρια διαφορά των διαδίκων, αφού ό,τι τον ενδιαφέρει περιορίζεται κατά τη συνήθη περίπτωση στο εκδοθέν διάταγμα και μόνο.

Σε σχέση με την αίτηση περιορισμένης παρέμβασης και πάλι θεωρώ ότι ο επηρεασθείς από το διάταγμα δεν χρειάζεται να προβεί σε τέτοιο διάβημα ενόψει του σαφούς κειμένου της Δ48Θ8(4), ορίζουσα απλά ότι «Any person (other than the applicant) affected by an order made ex parte may apply by summons to have it set aside». Ο νομοθέτης δεν έκρινε ορθό, εν τη σοφία του, να εισάγει διαδικασία περιορισμένης παρέμβασης/λήψης περιορισμένης άδειας στο κείμενο των ΘΠΔ και σε κάθε περίπτωση αυτή η διαδικασία φαντάζει αχρείαστη. Ο νομιμοποιητικός παράγοντας του επηρεασμού, που ο αιτούμενος την ακύρωση του διατάγματος βάσει της Δ48Θ8(4) πρέπει να έχει, μπορεί να εξεταστεί στο πλαίσιο της αίτησης παραμερισμού χωρίς να περιπλεχθεί η πρωτόδικη διαδικασία, πρακτική που άλλωστε έχει ακολουθηθεί σε κάποιες από τις αποφάσεις που παρατέθηκαν ανωτέρω. Η εισαγωγή διαδικασίας περιορισμένης παρέμβασης/λήψης περιορισμένης άδειας, δια της νομολογίας, για άτομο που επηρεάζεται από διάταγμα που εκδόθηκε δυνάμει μονομερούς αίτησης, συνιστά νομοθέτηση έναντι του νομοθετικού σώματος, ανεπίτρεπτα.

Καταληκτικά, η περιπλοκή στη δικονομική προσέγγιση για την καταχώρηση αίτησης παραμερισμού δυνάμει της Δ48Θ8(4) από πρόσωπο που επηρεάζεται από διάταγμα, χωρίς να είναι μέρος της αγωγής, είναι τουλάχιστον ατυχής και δέον να αλλάξει αφενός, γενικότερα, προς το συμφέρον της ίδιας της χρηστής και ταχείας απονομής της δικαιοσύνης και αφετέρου, ειδικότερα, προς την απλούστευση της διαδικασίας –η οποία αφορά ενδιάμεσο διάταγμα και άρα είναι φρόνιμο να περατώνεται το ταχύτερο. Ο επηρεασθείς, λοιπόν, έχει την ευχέρεια να καταχωρήσει αίτηση παραμερισμού του διατάγματος δυνάμει της Δ48Θ8(4) αφισταμένης της ανάγκης να καταστεί συνεναγόμενος ή να λάβει πρώτα την άδεια του Δικαστηρίου για περιορισμένη παρέμβαση.